Jeotermal Enerji Nedir ?
JEOTERMAL ENERJÄ° NEDÄ°R ?
Jeotermal kaynak kısaca yer ısısı olup,yerkabuÄŸunun çeÅŸitli derinliklerinde birikmiÅŸ ısının oluÅŸturduÄŸu, kimyasallariçeren sıcak su, buhar ve gazlardır. Jeotermal enerji ise jeotermal kaynaklardan doÄŸrudan veya dolaylı her türlü faydalanmayı kapsamaktadır.Jeotermal enerji yeni, yenilenebilir,sürdürülebilir, tükenmeyen, ucuz,güvenilir, çevre dostu, yerli ve yeÅŸil bir enerji türüdür.
JEOTERMAL KAYNAKLAR Ä°LE:
A – ELEKTRÄ°K ENERJÄ°SÄ° ÜRETÄ°MÄ°,
B – MERKEZÄ° ISITMA, SOÄžUTMA (AIR-CONDITIONING), SERA ISITMASI V.B.
C – ENDÜSTRÄ°YEL AMAÇLI KULLANIM, PROSES ISISI TEMÄ°NÄ°, KURUTMA V.B.
D – KÄ°MYASAL MADDE VE MÄ°NERAL ÜRETÄ°MÄ°, KARBONDÄ°OKSÄ°T, GÜBRE, LÄ°TYUM, AÄžIR SU, HÄ°DROJEN V.B.
E – KAPLICA AMAÇLI KULLANIM (TERMAL TURÄ°ZM)
F – DÜÅžÜK SICAKLIKLARDA (30 °C) KÜLTÜR BALIKÇILIÄžI V.B.
G – MÄ°NERALLÄ° SU OLARAK Ä°ÇÄ°LEREK KULLANIMI
GERÇEKLEÅžTÄ°RÄ°LMEKTEDÄ°R.
JEOTERMAL ENERJÄ° YENÄ°, YENÄ°LENEBÄ°LÄ°R VE
SÜRDÜRÜLEBÄ°LÄ°R BÄ°R ENERJÄ° KAYNAÄžIDIR.
SÜRDÜRÜLEBÄ°LÄ°R BÄ°R ENERJÄ° KAYNAÄžIDIR.
YaÄŸmur, kar, deniz ve magmatik suların yeraltındaki gözenekli ve çatlaklı kayaç kütlelerini besleyerek oluÅŸturdukları jeotermal rezervuarlar, yeraltı ve reenjeksiyon koÅŸulları devam ettiÄŸi müddetçe yenilenebilir ve sürdürülebilir özelliklerini korurlar. Kısa süreli atmosferik koÅŸullardan etkilenmezler.
Ancak, jeotermal rezervuarlardan yapılan sondajlı üretimlerde jeotermal akışkanın çevreye atılmaması ve rezervuarı beslemesi bakımından, iÅŸlevi tamamlandıktan sonra tekrar yeraltına gönderilmesi (reenjeksiyon) zorunludur. Reenjeksiyon birçok ülkede yasalarla zorunlu hale getirilmiÅŸtir.
|
Jeotermal sistemdeki rezervuar, üretim ve reenjeksiyon
|
Ancak, jeotermal rezervuarlardan yapılan sondajlı üretimlerde jeotermal akışkanın çevreye atılmaması ve rezervuarı beslemesi bakımından, iÅŸlevi tamamlandıktan sonra tekrar yeraltına gönderilmesi (reenjeksiyon) zorunludur. Reenjeksiyon birçok ülkede yasalarla zorunlu hale getirilmiÅŸtir.
Jeotermal enerjinin kullanımda hiçbir risk faktörü taşımadığı (patlama, yangın, zehirlenme v.b.) için son derece güvenilir olduÄŸu kanıtlanmıştır. Kobe ve San Francisco depremlerinde meydana gelmiÅŸ olan zararın %70’i doÄŸalgaz yangınlarından olmuÅŸtur.
Ä°talya Larderello sahasında 1904 yılından beri, Kaliforniya Geyser sahasından 100 yıldan fazla bir süredir jeotermal elektrik üretilmektedir. 1890’dan beri Boise Idaho’da (ABD) jeotermal ısıtma ve 1934’den bu yana Reykjavik-Ä°zlanda’da jeotermal merkezi ısıtma sistemi bulunmaktadır. Ayrıca, Paris’in banliyölerinde 160.000 konut Jeotermal enerji ile ısıtılmaktadır.
Ä°talya Larderello sahasında 1904 yılından beri, Kaliforniya Geyser sahasından 100 yıldan fazla bir süredir jeotermal elektrik üretilmektedir. 1890’dan beri Boise Idaho’da (ABD) jeotermal ısıtma ve 1934’den bu yana Reykjavik-Ä°zlanda’da jeotermal merkezi ısıtma sistemi bulunmaktadır. Ayrıca, Paris’in banliyölerinde 160.000 konut Jeotermal enerji ile ısıtılmaktadır.
NÄ°ÇÄ°N JEOTERMAL..?
- YENÄ°LENEBÄ°LÄ°R, SÜRDÜRÜLEBÄ°LÄ°R, TÜKENMEYEN ENERJÄ°- ÖZVARLIÄžIMIZ, DOÄžAL KAYNAK
- TEMÄ°Z, ÇEVRE DOSTU (Yanma teknolojisi kullanılmadığı için ve sıfıra yakın emisyon)
- ÇOK AMAÇLI ISITMA UYGULAMALARI Ä°ÇÄ°N Ä°DEAL (konutta, tarımda, endüstride, sera ısıtmasında v.d.)
- METEOROLOJÄ°K KOÅžULLARDAN BAÄžIMSIZ (Rüzgar, YaÄŸmur, GüneÅŸ v.b.’den bağımsız)
- HAZIR ENERJÄ°, ELEKTRÄ°K ÜRETÄ°MÄ°NDE BAZ YÜK SANTRALLERÄ°DÄ°R.
- FOSÄ°L VE DÄ°ÄžER ALTERNATÄ°F ENERJÄ° KAYNAKLARINA GÖRE ÇOK DAHA UCUZ
- ARAMA KUYULARI ÜRETÄ°M VE BAZEN REENJEKSÄ°YON KUYULARINA DÖNÜÅžTÜRÜLEBÄ°LÄ°R
- GÜVENÄ°LÄ°R (Yangın, patlama, zehirleme riski yok)
- ELEKTRÄ°K ÜRETÄ°MÄ°NDE YÜK (ÜRETÄ°M) FAKTÖRÜ %95’Ä°N ÜZERÄ°NDE
- MÄ°NÄ°MUM ALAN Ä°HTÄ°YACI (Hidro, GüneÅŸ vb’nin tersine)
- KOLAY VE HIZLI DEVREYE ALMA, Ä°ÅžLETME VE BAKIM (6 ay–1 yıl), UZUN TESÄ°SAT ÖMRÜ
- JEOTERMAL LOKAL BÄ°R ENERJÄ° OLDUÄžU, Ä°THALÄ° VE Ä°HRACI VE ULUSLARARASI BÄ°R FÄ°YATI OLMADIÄžI Ä°ÇÄ°N SAVAÅžLARA VE ULUSLARARASI PROBLEMLERE NEDEN OLMAZ.
- JEOTERMAL ISITMA EVLERE FUEL-OÄ°L, MAZOT, KÖMÜR, ODUN ATIKLARININ TAÅžINMASINI ORTADAN KALDIRACAÄžI Ä°ÇÄ°N ÅžEHÄ°R Ä°ÇERÄ°SÄ°NDEKÄ° TRAFİĞİN YÜKÜNÜ AZALTIR.
JEOTERMAL ENERJÄ° ÇEVRE DOSTUDUR
Jeotermal enerji ile yapılan ısıtma, elektrik üretimi vb gibi uygulamalarda, hiçbir atık çevreye ve atmosfere atılmamaktadır. A.B.D. Enerji Bakanlığı’nın verilerine (1998, Jeotermal Enerji Stratejileri ve Hedefleri yayını) göre sera etkisi yaratan Karbondioksit emisyonu:
Kömürde; 900 - 1300 g/kWh,
DoÄŸalgazda; 500 - 1250 g/kWh,
GüneÅŸ enerjisinde; 20 - 250 g/kWh,
Rüzgar enerjisinde; 20 - 50 g/kWh,
Jeotermal enerjide 20 - 35 g/kWh’ dır.
Jeotermal merkezi ısıtma sistemleri ve Jeotermal elektrik üretim santrallerinde fosil yakıt kullanılmadığından, azot emisyonu ve sülfür dioksit emisyonu sıfırdır.
* DuÅŸ, kullanım vs için sıcak su.
Not: Ä°zlanda’da ısı satış bedeli kWh başına 3,6 ABD $ cent’tir.
Türkiye ortalaması ise kWh başına 1,2 ABD $ cent’tir.
Jeotermal enerji ile yapılan ısıtma, elektrik üretimi vb gibi uygulamalarda, hiçbir atık çevreye ve atmosfere atılmamaktadır. A.B.D. Enerji Bakanlığı’nın verilerine (1998, Jeotermal Enerji Stratejileri ve Hedefleri yayını) göre sera etkisi yaratan Karbondioksit emisyonu:
Kömürde; 900 - 1300 g/kWh,
DoÄŸalgazda; 500 - 1250 g/kWh,
GüneÅŸ enerjisinde; 20 - 250 g/kWh,
Rüzgar enerjisinde; 20 - 50 g/kWh,
Jeotermal enerjide 20 - 35 g/kWh’ dır.
Jeotermal merkezi ısıtma sistemleri ve Jeotermal elektrik üretim santrallerinde fosil yakıt kullanılmadığından, azot emisyonu ve sülfür dioksit emisyonu sıfırdır.
|
Üretilen kWh başına düÅŸen Sera Gazı Emisyonları (Kaynak: U.S. Department of Energy, Office of Geothermal Technologies, Strategic Plan for the Geothermal Energy Program, DOE/GO-10098-572)
|
| Jeotermal Merkezi Isıtma | CO2 Emisyonu Azalımı |
| 400 Bin Konut Eşdeğeri | Yaklaşık 4 Milyon Ton/Yıl |
| Bugünün ÅŸartlarında uygulanabilir 1 Milyon Konut EÅŸdeÄŸeri |
Yaklaşık 10 Milyon Ton/Yıl |
-
JEOTERMAL ENERJÄ° UCUZDUR.
-
JEOTERMAL ENERJÄ° ÖZVARLIÄžIMIZDIR.
-
DIÅžA BAÄžIMLILIÄžI YOKTUR.
-
DÖVÄ°Z TASARRUFU SAÄžLAMAKTADIR.
-
ENTEGRE KULLANIM Ä°MKANI VARDIR.
-
JEOTERMAL ENERJÄ°NÄ°N SATIÅž FÄ°YATININ BELÄ°RLENMESÄ°NDE
ULUSLARARASI PÄ°YASALARA BAÄžLILIÄžI YOKTUR.
Türkiye’de jeotermal enerji ile ısıtılan bazı yerleÅŸim bölgeleri ve halkın ödediÄŸi aylık jeotermal ısınma ve sıcak su ücretleri aÅŸağıdaki gibidir (jeotermal ısıtma ücretleri Ekim-Kasım aylarında TL olarak belirlenmekte olup, tüm yıl boyunca sabit kalmaktadır [100 m2 konut başına, KDV DAHÄ°L]):
SİMAV : 277 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
AFYONKARAHİSAR : 300 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
KOZAKLI : 280 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
GÖNEN : 200 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
KIRÅžEHÄ°R : 200 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
BALÇOVA/Ä°ZMÄ°R : 265 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
NARLIDERE/İZMİR : 265 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
EDREMİT : 240 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
ISI BAZLI (kWh) ISI SATIÅž BEDELLERÄ° (KDV DAHÄ°L) (2021/2022 KIÅž SEZONU):
AFYONKARAHİSAR : 1 kWh 15,89 kuruş (Sıcak Su dahil)
BALÇOVA/Ä°ZMÄ°R : 1 kWh 19,0 kuruÅŸ (Sıcak Su dahil)
KIZILCAHAMAM : 1 kWh 23,80 kuruÅŸ (Sıcak Su hariç)
SANDIKLI : 1 kWh 14,5 kuruş (Sıcak Su dahil)
SİMAV : 277 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
AFYONKARAHİSAR : 300 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
KOZAKLI : 280 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
GÖNEN : 200 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
KIRÅžEHÄ°R : 200 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
BALÇOVA/Ä°ZMÄ°R : 265 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
NARLIDERE/İZMİR : 265 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
EDREMİT : 240 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
ISI BAZLI (kWh) ISI SATIÅž BEDELLERÄ° (KDV DAHÄ°L) (2021/2022 KIÅž SEZONU):
AFYONKARAHİSAR : 1 kWh 15,89 kuruş (Sıcak Su dahil)
BALÇOVA/Ä°ZMÄ°R : 1 kWh 19,0 kuruÅŸ (Sıcak Su dahil)
KIZILCAHAMAM : 1 kWh 23,80 kuruÅŸ (Sıcak Su hariç)
SANDIKLI : 1 kWh 14,5 kuruş (Sıcak Su dahil)
* DuÅŸ, kullanım vs için sıcak su.
Not: Ä°zlanda’da ısı satış bedeli kWh başına 3,6 ABD $ cent’tir.
Türkiye ortalaması ise kWh başına 1,2 ABD $ cent’tir.
Özellikle saklı maliyeti yüksek olan konvansiyonel enerji türleri ile karşılaÅŸtırıldığında en düÅŸük maliyet seçeneÄŸini sunar.
Jeotermal enerji kullanımı sayesinde yerli enerji üretimi artmakta ve enerji ihtiyacı kapatılabilmektedir. Türkiye’de, jeotermal ısıtma sayesinde doÄŸrudan ve dolaylı elektrik enerjisi ve ısı enerjisi tasarrufu saÄŸlanmaktadır. Özellikle büyük enerji tüketimi ve az sayıda santral bulunan Batı Anadolu’da jeotermal ısıtma yapılarak, ısıtma için elektriÄŸe olan talep azalacaktır. Ucuz jeotermal ısıtma ve soÄŸutma sayesinde elektrik tasarrufu yapılıp ucuza ikame saÄŸlanacaktır.
Özellikle saklı maliyeti yüksek olan konvansiyonel enerji türleri ile karşılaÅŸtırıldığında en düÅŸük maliyet seçeneÄŸini sunan Jeotermal enerji kullanımı sayesinde yerli, milli, temiz enerji üretimi artacak ve enerji ihtiyacı büyük ölçüde kapatılabilecektir.
Türkiye’de, jeotermal ısıtma sayesinde doÄŸrudan ve dolaylı elektrik enerjisi ve ısı enerjisi tasarrufu (ikame) saÄŸlanmaktadır. Özellikle büyük enerji tüketimi ve az sayıda santral bulunan Batı Anadolu’da jeotermal ısıtma ve soÄŸutma yapılarak, ısıtma için elektriÄŸe olan talep azalacaktır. Ucuz jeotermal ısıtma ve soÄŸutma sayesinde elektrik tasarrufu yapılacak ve ucuza ikame saÄŸlanacaktır.
Sektördeki GeliÅŸme EÄŸilimleri ve Neticedeki BaÅŸarılar: Bunun için ana unsur jeotermal kanunu bunu takiben yenilenebilir enerjinin teÅŸviÄŸi kanunu ve bu iki kanun çerçevesinde MTA’nın jeotermal aramaları kendi bütçesiyle yani kamu bütçesiyle yapıp sahalarda arama yapıp (jeoloji, jeofizik, jeokimya, sondaj, test) bunun neticesinde sahayı 30+10 yıllık süre için bünyesinde bir veya iki kuyu ile sahanın arama veya iÅŸletme ruhsatını özel sektöre devir satışı ile ilgili geliÅŸtirdiÄŸi model ile 2005 yılında Türkiye’de 15 MWe olan elektrik kurulu gücü ÅŸu anda 1710 MWe’e çıkmıştır.
Türkiye’de, jeotermal ısıtma sayesinde doÄŸrudan ve dolaylı elektrik enerjisi ve ısı enerjisi tasarrufu (ikame) saÄŸlanmaktadır. Özellikle büyük enerji tüketimi ve az sayıda santral bulunan Batı Anadolu’da jeotermal ısıtma ve soÄŸutma yapılarak, ısıtma için elektriÄŸe olan talep azalacaktır. Ucuz jeotermal ısıtma ve soÄŸutma sayesinde elektrik tasarrufu yapılacak ve ucuza ikame saÄŸlanacaktır.
Sektördeki GeliÅŸme EÄŸilimleri ve Neticedeki BaÅŸarılar: Bunun için ana unsur jeotermal kanunu bunu takiben yenilenebilir enerjinin teÅŸviÄŸi kanunu ve bu iki kanun çerçevesinde MTA’nın jeotermal aramaları kendi bütçesiyle yani kamu bütçesiyle yapıp sahalarda arama yapıp (jeoloji, jeofizik, jeokimya, sondaj, test) bunun neticesinde sahayı 30+10 yıllık süre için bünyesinde bir veya iki kuyu ile sahanın arama veya iÅŸletme ruhsatını özel sektöre devir satışı ile ilgili geliÅŸtirdiÄŸi model ile 2005 yılında Türkiye’de 15 MWe olan elektrik kurulu gücü ÅŸu anda 1710 MWe’e çıkmıştır.
Bu çok önemli bir strateji, metot ve baÅŸarı uygulamasıdır. Dünya bunu örnek almıştır.
Jeotermal elektrik potansiyelimizin tümüne yakınını kullanabilmemiz, deÄŸerlendirebilmemiz için aynı yöntemin devam ettirilerek ilave teÅŸvik verilmesine gerek vardır. Bugün Almanyada jeotermal elektrik 25 € cent/kWh, Fransada 23 € cent/kWh iken Türkiye’de maksimum 8,6 $ cent/kWh eÅŸdeÄŸeri TL rakamı çok düÅŸük kalmaktadır.
Türkiye’nin bunu en az %60 arttırması gerekmektedir. Çünkü jeotermal elektrik üretim santrallerinde iÅŸletmede dışa bağımlılık az ve üretim faktörü % 90-95’ler civarında çok yüksek deÄŸerdedir. Yani baz yük santralleridir.
Yaptığımız hesaplamalar neticesinde Türkiye’de kurulan bir jeotermal elektrik üretim santrali yatırımının dışa baÄŸlı olan kısmının yani dövizle alınan kısmının geri ödemesi ithal doÄŸalgaz ikamesine göre 3-4 yıl arasında olmaktadır. Onun için jeotermal yerli ve milli bir enerji kaynağıdır, yenilenebilir olduÄŸu muhakkak ki doÄŸrudur.
.jpg)
