Jeotermal Enerji Nedir ?
JEOTERMAL ENERJİ NEDİR ?
Jeotermal kaynak kısaca yer ısısı olup,yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısının oluşturduğu, kimyasallariçeren sıcak su, buhar ve gazlardır. Jeotermal enerji ise jeotermal kaynaklardan doğrudan veya dolaylı her türlü faydalanmayı kapsamaktadır.Jeotermal enerji yeni, yenilenebilir,sürdürülebilir, tükenmeyen, ucuz,güvenilir, çevre dostu, yerli ve yeşil bir enerji türüdür.
JEOTERMAL KAYNAKLAR İLE:
A – ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ,
B – MERKEZİ ISITMA, SOĞUTMA (AIR-CONDITIONING), SERA ISITMASI V.B.
C – ENDÜSTRİYEL AMAÇLI KULLANIM, PROSES ISISI TEMİNİ, KURUTMA V.B.
D – KİMYASAL MADDE VE MİNERAL ÜRETİMİ, KARBONDİOKSİT, GÜBRE, LİTYUM, AĞIR SU, HİDROJEN V.B.
E – KAPLICA AMAÇLI KULLANIM (TERMAL TURİZM)
F – DÜŞÜK SICAKLIKLARDA (30 °C) KÜLTÜR BALIKÇILIĞI V.B.
G – MİNERALLİ SU OLARAK İÇİLEREK KULLANIMI
GERÇEKLEŞTİRİLMEKTEDİR.
JEOTERMAL ENERJİ YENİ, YENİLENEBİLİR VE
SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR ENERJİ KAYNAĞIDIR.
SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR ENERJİ KAYNAĞIDIR.
Yağmur, kar, deniz ve magmatik suların yeraltındaki gözenekli ve çatlaklı kayaç kütlelerini besleyerek oluşturdukları jeotermal rezervuarlar, yeraltı ve reenjeksiyon koşulları devam ettiği müddetçe yenilenebilir ve sürdürülebilir özelliklerini korurlar. Kısa süreli atmosferik koşullardan etkilenmezler.
Ancak, jeotermal rezervuarlardan yapılan sondajlı üretimlerde jeotermal akışkanın çevreye atılmaması ve rezervuarı beslemesi bakımından, işlevi tamamlandıktan sonra tekrar yeraltına gönderilmesi (reenjeksiyon) zorunludur. Reenjeksiyon birçok ülkede yasalarla zorunlu hale getirilmiştir.
|
Jeotermal sistemdeki rezervuar, üretim ve reenjeksiyon
|
Ancak, jeotermal rezervuarlardan yapılan sondajlı üretimlerde jeotermal akışkanın çevreye atılmaması ve rezervuarı beslemesi bakımından, işlevi tamamlandıktan sonra tekrar yeraltına gönderilmesi (reenjeksiyon) zorunludur. Reenjeksiyon birçok ülkede yasalarla zorunlu hale getirilmiştir.
Jeotermal enerjinin kullanımda hiçbir risk faktörü taşımadığı (patlama, yangın, zehirlenme v.b.) için son derece güvenilir olduğu kanıtlanmıştır. Kobe ve San Francisco depremlerinde meydana gelmiş olan zararın %70’i doğalgaz yangınlarından olmuştur.
İtalya Larderello sahasında 1904 yılından beri, Kaliforniya Geyser sahasından 100 yıldan fazla bir süredir jeotermal elektrik üretilmektedir. 1890’dan beri Boise Idaho’da (ABD) jeotermal ısıtma ve 1934’den bu yana Reykjavik-İzlanda’da jeotermal merkezi ısıtma sistemi bulunmaktadır. Ayrıca, Paris’in banliyölerinde 160.000 konut Jeotermal enerji ile ısıtılmaktadır.
İtalya Larderello sahasında 1904 yılından beri, Kaliforniya Geyser sahasından 100 yıldan fazla bir süredir jeotermal elektrik üretilmektedir. 1890’dan beri Boise Idaho’da (ABD) jeotermal ısıtma ve 1934’den bu yana Reykjavik-İzlanda’da jeotermal merkezi ısıtma sistemi bulunmaktadır. Ayrıca, Paris’in banliyölerinde 160.000 konut Jeotermal enerji ile ısıtılmaktadır.
NİÇİN JEOTERMAL..?
- YENİLENEBİLİR, SÜRDÜRÜLEBİLİR, TÜKENMEYEN ENERJİ- ÖZVARLIĞIMIZ, DOĞAL KAYNAK
- TEMİZ, ÇEVRE DOSTU (Yanma teknolojisi kullanılmadığı için ve sıfıra yakın emisyon)
- ÇOK AMAÇLI ISITMA UYGULAMALARI İÇİN İDEAL (konutta, tarımda, endüstride, sera ısıtmasında v.d.)
- METEOROLOJİK KOŞULLARDAN BAĞIMSIZ (Rüzgar, Yağmur, Güneş v.b.’den bağımsız)
- HAZIR ENERJİ, ELEKTRİK ÜRETİMİNDE BAZ YÜK SANTRALLERİDİR.
- FOSİL VE DİĞER ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARINA GÖRE ÇOK DAHA UCUZ
- ARAMA KUYULARI ÜRETİM VE BAZEN REENJEKSİYON KUYULARINA DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR
- GÜVENİLİR (Yangın, patlama, zehirleme riski yok)
- ELEKTRİK ÜRETİMİNDE YÜK (ÜRETİM) FAKTÖRÜ %95’İN ÜZERİNDE
- MİNİMUM ALAN İHTİYACI (Hidro, Güneş vb’nin tersine)
- KOLAY VE HIZLI DEVREYE ALMA, İŞLETME VE BAKIM (6 ay–1 yıl), UZUN TESİSAT ÖMRÜ
- JEOTERMAL LOKAL BİR ENERJİ OLDUĞU, İTHALİ VE İHRACI VE ULUSLARARASI BİR FİYATI OLMADIĞI İÇİN SAVAŞLARA VE ULUSLARARASI PROBLEMLERE NEDEN OLMAZ.
- JEOTERMAL ISITMA EVLERE FUEL-OİL, MAZOT, KÖMÜR, ODUN ATIKLARININ TAŞINMASINI ORTADAN KALDIRACAĞI İÇİN ŞEHİR İÇERİSİNDEKİ TRAFİĞİN YÜKÜNÜ AZALTIR.
JEOTERMAL ENERJİ ÇEVRE DOSTUDUR
Jeotermal enerji ile yapılan ısıtma, elektrik üretimi vb gibi uygulamalarda, hiçbir atık çevreye ve atmosfere atılmamaktadır. A.B.D. Enerji Bakanlığı’nın verilerine (1998, Jeotermal Enerji Stratejileri ve Hedefleri yayını) göre sera etkisi yaratan Karbondioksit emisyonu:
Kömürde; 900 - 1300 g/kWh,
Doğalgazda; 500 - 1250 g/kWh,
Güneş enerjisinde; 20 - 250 g/kWh,
Rüzgar enerjisinde; 20 - 50 g/kWh,
Jeotermal enerjide 20 - 35 g/kWh’ dır.
Jeotermal merkezi ısıtma sistemleri ve Jeotermal elektrik üretim santrallerinde fosil yakıt kullanılmadığından, azot emisyonu ve sülfür dioksit emisyonu sıfırdır.
* Duş, kullanım vs için sıcak su.
Not: İzlanda’da ısı satış bedeli kWh başına 3,6 ABD $ cent’tir.
Türkiye ortalaması ise kWh başına 1,2 ABD $ cent’tir.
Jeotermal enerji ile yapılan ısıtma, elektrik üretimi vb gibi uygulamalarda, hiçbir atık çevreye ve atmosfere atılmamaktadır. A.B.D. Enerji Bakanlığı’nın verilerine (1998, Jeotermal Enerji Stratejileri ve Hedefleri yayını) göre sera etkisi yaratan Karbondioksit emisyonu:
Kömürde; 900 - 1300 g/kWh,
Doğalgazda; 500 - 1250 g/kWh,
Güneş enerjisinde; 20 - 250 g/kWh,
Rüzgar enerjisinde; 20 - 50 g/kWh,
Jeotermal enerjide 20 - 35 g/kWh’ dır.
Jeotermal merkezi ısıtma sistemleri ve Jeotermal elektrik üretim santrallerinde fosil yakıt kullanılmadığından, azot emisyonu ve sülfür dioksit emisyonu sıfırdır.
|
Üretilen kWh başına düşen Sera Gazı Emisyonları (Kaynak: U.S. Department of Energy, Office of Geothermal Technologies, Strategic Plan for the Geothermal Energy Program, DOE/GO-10098-572)
|
| Jeotermal Merkezi Isıtma | CO2 Emisyonu Azalımı |
| 400 Bin Konut Eşdeğeri | Yaklaşık 4 Milyon Ton/Yıl |
| Bugünün şartlarında uygulanabilir 1 Milyon Konut Eşdeğeri |
Yaklaşık 10 Milyon Ton/Yıl |
-
JEOTERMAL ENERJİ UCUZDUR.
-
JEOTERMAL ENERJİ ÖZVARLIĞIMIZDIR.
-
DIŞA BAĞIMLILIĞI YOKTUR.
-
DÖVİZ TASARRUFU SAĞLAMAKTADIR.
-
ENTEGRE KULLANIM İMKANI VARDIR.
-
JEOTERMAL ENERJİNİN SATIŞ FİYATININ BELİRLENMESİNDE
ULUSLARARASI PİYASALARA BAĞLILIĞI YOKTUR.
Türkiye’de jeotermal enerji ile ısıtılan bazı yerleşim bölgeleri ve halkın ödediği aylık jeotermal ısınma ve sıcak su ücretleri aşağıdaki gibidir (jeotermal ısıtma ücretleri Ekim-Kasım aylarında TL olarak belirlenmekte olup, tüm yıl boyunca sabit kalmaktadır [100 m2 konut başına, KDV DAHİL]):
SİMAV : 277 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
AFYONKARAHİSAR : 300 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
KOZAKLI : 280 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
GÖNEN : 200 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
KIRŞEHİR : 200 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
BALÇOVA/İZMİR : 265 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
NARLIDERE/İZMİR : 265 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
EDREMİT : 240 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
ISI BAZLI (kWh) ISI SATIŞ BEDELLERİ (KDV DAHİL) (2021/2022 KIŞ SEZONU):
AFYONKARAHİSAR : 1 kWh 15,89 kuruş (Sıcak Su dahil)
BALÇOVA/İZMİR : 1 kWh 19,0 kuruş (Sıcak Su dahil)
KIZILCAHAMAM : 1 kWh 23,80 kuruş (Sıcak Su hariç)
SANDIKLI : 1 kWh 14,5 kuruş (Sıcak Su dahil)
SİMAV : 277 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
AFYONKARAHİSAR : 300 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
KOZAKLI : 280 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
GÖNEN : 200 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
KIRŞEHİR : 200 TL (Sıcak Su hariç) (2021/2022 Kış Sezonu)
BALÇOVA/İZMİR : 265 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
NARLIDERE/İZMİR : 265 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
EDREMİT : 240 TL (Sıcak Su dahil) (2021/2022 Kış Sezonu)
ISI BAZLI (kWh) ISI SATIŞ BEDELLERİ (KDV DAHİL) (2021/2022 KIŞ SEZONU):
AFYONKARAHİSAR : 1 kWh 15,89 kuruş (Sıcak Su dahil)
BALÇOVA/İZMİR : 1 kWh 19,0 kuruş (Sıcak Su dahil)
KIZILCAHAMAM : 1 kWh 23,80 kuruş (Sıcak Su hariç)
SANDIKLI : 1 kWh 14,5 kuruş (Sıcak Su dahil)
* Duş, kullanım vs için sıcak su.
Not: İzlanda’da ısı satış bedeli kWh başına 3,6 ABD $ cent’tir.
Türkiye ortalaması ise kWh başına 1,2 ABD $ cent’tir.
Özellikle saklı maliyeti yüksek olan konvansiyonel enerji türleri ile karşılaştırıldığında en düşük maliyet seçeneğini sunar.
Jeotermal enerji kullanımı sayesinde yerli enerji üretimi artmakta ve enerji ihtiyacı kapatılabilmektedir. Türkiye’de, jeotermal ısıtma sayesinde doğrudan ve dolaylı elektrik enerjisi ve ısı enerjisi tasarrufu sağlanmaktadır. Özellikle büyük enerji tüketimi ve az sayıda santral bulunan Batı Anadolu’da jeotermal ısıtma yapılarak, ısıtma için elektriğe olan talep azalacaktır. Ucuz jeotermal ısıtma ve soğutma sayesinde elektrik tasarrufu yapılıp ucuza ikame sağlanacaktır.
Özellikle saklı maliyeti yüksek olan konvansiyonel enerji türleri ile karşılaştırıldığında en düşük maliyet seçeneğini sunan Jeotermal enerji kullanımı sayesinde yerli, milli, temiz enerji üretimi artacak ve enerji ihtiyacı büyük ölçüde kapatılabilecektir.
Türkiye’de, jeotermal ısıtma sayesinde doğrudan ve dolaylı elektrik enerjisi ve ısı enerjisi tasarrufu (ikame) sağlanmaktadır. Özellikle büyük enerji tüketimi ve az sayıda santral bulunan Batı Anadolu’da jeotermal ısıtma ve soğutma yapılarak, ısıtma için elektriğe olan talep azalacaktır. Ucuz jeotermal ısıtma ve soğutma sayesinde elektrik tasarrufu yapılacak ve ucuza ikame sağlanacaktır.
Sektördeki Gelişme Eğilimleri ve Neticedeki Başarılar: Bunun için ana unsur jeotermal kanunu bunu takiben yenilenebilir enerjinin teşviği kanunu ve bu iki kanun çerçevesinde MTA’nın jeotermal aramaları kendi bütçesiyle yani kamu bütçesiyle yapıp sahalarda arama yapıp (jeoloji, jeofizik, jeokimya, sondaj, test) bunun neticesinde sahayı 30+10 yıllık süre için bünyesinde bir veya iki kuyu ile sahanın arama veya işletme ruhsatını özel sektöre devir satışı ile ilgili geliştirdiği model ile 2005 yılında Türkiye’de 15 MWe olan elektrik kurulu gücü şu anda 1710 MWe’e çıkmıştır.
Türkiye’de, jeotermal ısıtma sayesinde doğrudan ve dolaylı elektrik enerjisi ve ısı enerjisi tasarrufu (ikame) sağlanmaktadır. Özellikle büyük enerji tüketimi ve az sayıda santral bulunan Batı Anadolu’da jeotermal ısıtma ve soğutma yapılarak, ısıtma için elektriğe olan talep azalacaktır. Ucuz jeotermal ısıtma ve soğutma sayesinde elektrik tasarrufu yapılacak ve ucuza ikame sağlanacaktır.
Sektördeki Gelişme Eğilimleri ve Neticedeki Başarılar: Bunun için ana unsur jeotermal kanunu bunu takiben yenilenebilir enerjinin teşviği kanunu ve bu iki kanun çerçevesinde MTA’nın jeotermal aramaları kendi bütçesiyle yani kamu bütçesiyle yapıp sahalarda arama yapıp (jeoloji, jeofizik, jeokimya, sondaj, test) bunun neticesinde sahayı 30+10 yıllık süre için bünyesinde bir veya iki kuyu ile sahanın arama veya işletme ruhsatını özel sektöre devir satışı ile ilgili geliştirdiği model ile 2005 yılında Türkiye’de 15 MWe olan elektrik kurulu gücü şu anda 1710 MWe’e çıkmıştır.
Bu çok önemli bir strateji, metot ve başarı uygulamasıdır. Dünya bunu örnek almıştır.
Jeotermal elektrik potansiyelimizin tümüne yakınını kullanabilmemiz, değerlendirebilmemiz için aynı yöntemin devam ettirilerek ilave teşvik verilmesine gerek vardır. Bugün Almanyada jeotermal elektrik 25 € cent/kWh, Fransada 23 € cent/kWh iken Türkiye’de maksimum 8,6 $ cent/kWh eşdeğeri TL rakamı çok düşük kalmaktadır.
Türkiye’nin bunu en az %60 arttırması gerekmektedir. Çünkü jeotermal elektrik üretim santrallerinde işletmede dışa bağımlılık az ve üretim faktörü % 90-95’ler civarında çok yüksek değerdedir. Yani baz yük santralleridir.
Yaptığımız hesaplamalar neticesinde Türkiye’de kurulan bir jeotermal elektrik üretim santrali yatırımının dışa bağlı olan kısmının yani dövizle alınan kısmının geri ödemesi ithal doğalgaz ikamesine göre 3-4 yıl arasında olmaktadır. Onun için jeotermal yerli ve milli bir enerji kaynağıdır, yenilenebilir olduğu muhakkak ki doğrudur.
.jpg)
